DAYANIŞMA AİDATI BİR DAYANIŞMA DEĞİLDİR

Sendikal örgütlenme önünde ki en büyük engellerden biride dayanışma aidatıdır.

Mevzuat şöyledir.

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre: Bir işyerinde yetkili bir sendika ile işveren arasında Toplu İş Sözleşmesi imzalanırsa, sadece sendika üyeleri bu sözleşmeden doğrudan yararlanır.

Ancak sendikaya üye olmayan bir işçi, dayanışma aidatı ödeyerek sözleşmeden yararlanabilir. Kanun açıkça sendikaya üye olmayabilirsin diyor.

Dayanışma aidatı, işçiye TİS hükümlerinden yararlanma hakkı verir ama sendika üyeliği anlamına gelmez.

Dayanışma aidatının sendikal örgütlenmeye etkileri nelerdir?

Bu anlamda engel midir? Evet, pratikte ciddi bir engeldir.

Üyelik teşvikini zayıflatır mı?

Evet. İşçi, “nasıl olsa aidat vererek aynı hakları alıyorum” düşüncesiyle sendikaya üye olma ihtiyacı hissetmez. Örgütlenme aşamasında da, "kendimi neden riske atayım.” diyerek örgütlenme mücadelesinde uzak durur.

Bu durum, sendikanın üye sayısını ve örgütlenme gücünü azaltır.

Sendikayı zayıflatır, pazarlık gücünü düşürür.

Sendikalar üye sayısına göre hem işyerinde hem de toplumsal düzeyde güç kazanır.

Dayanışma aidatı yaygınlaştıkça sendikalar, sadece hizmet sunan ama temsil gücü zayıf yapılar hâline gelir.

İşveren lehine kullanılır.

Bazı işverenler, işçilere açıkça “sendikaya üye olmayın, dayanışma aidatı ödeyin” diyerek örgütlenmenin önünü keser.

Bu, dolaylı bir sendikal baskı biçimidir.

Dayanışma aidatı ödeyen işçi, sendika kararlarına katılamaz.

Üye olmayan işçi; grev, toplu eylem, genel kurul, seçim gibi karar süreçlerine katılamaz.

Bu durum, işçiyi edilgen kılar; sendikal demokrasiyi zayıflatır.

Sonuç olarak dayanışma aidatı örgütlenme önünde engelleyici bir unsurdur.

Dayanışma aidatı, kısa vadede bazı işçilere fayda sağlasa da, uzun vadede sendikal örgütlenmenin ve dayanışmanın önünde ciddi bir engel ve zayıflatıcı bir unsurdur.

Dayanışma aidatı sarı sendikal anlayışa karşı bir mücadele taktiği olarak kullanılabilir belki. Onunda süresini uzun tutmamak ve alt yapısını iyi oluşturmak gerekir.

Ne yapılabilir?

Sendikalar, dayanışma aidatını teşvik etmek yerine doğrudan üyeliği özendirmelidir.

İşçilere üyelik ile dayanışma arasındaki fark anlatılmalıdır.

Gerekirse bu konuda yasal değişiklikler talep edilmelidir ve mücadlesi verilmelidir. (örneğin: dayanışmadan yararlanma süresinin kısıtlanması veya tamamen ortadan kaldırılmalısı.)

Miroğlu