İŞSİZLİK SİGORTASI FONU İŞVERENLER İÇİN Mİ KULLANILIYOR?

İşsizlik Sigortası Fonu işçiler için değil işverenler için mi kullanılıyor?

Fonun amacı nedir?

1999 yılında kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, işsiz kalan sigortalı işçilere gelir desteği sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Yani asıl hedefi, işini kaybeden işçiye belirli şartlar dâhilinde geçici bir maaş vermekti.

Fonun kaynağı nereden gelir?

İşsizlik sigortası primi:

%1 işçiden

%2 işverenden

%1 de devletten

toplanır. Yani işçilerin cebinden de doğrudan prim alınır.

Peki fon kime kullanılıyor?

İşçiye mi?

Evet, ama sınırlı.

İşsizlik maaşı almak için:

Son 3 yılda en az 600 gün prim ödemiş olmak,

İşten çıkarılmadan önce 120 gün kesintisiz çalışmış olmak gerekir.

İşçi kendi isteği ile işten ayrılırsa bir kaç istisna dışında İşsizlik Sigortası Fonundan yararlanamaz.

Bu şartlar nedeniyle milyonlarca işsiz fondan yararlanamıyor.

Bu şartlar nedeniyle milyonlarca işsiz fondan yararlanamaz.

İşverene mi?

Evet, hem de çoğunlukla.

Son yıllarda fon şu şekillerde işverenlere kullanıldı:

Kısa Çalışma Ödeneği: Pandemi döneminde ve sonrası yaygın kullanıldı.

Nakdi Ücret Desteği: İşverenin işçiyi çalıştırmadan maaş almasını sağladı.

İstihdam teşvikleri ve prim destekleri: İşçiye değil, işverene doğrudan verildi.

2022 yılı sonunda fonda 120 milyar TL birikmişti.

Bunun %75’ten fazlası işverene yönelik desteklerde kullanıldı.

Örneklerle devam edelim.

1. İstihdam Teşvikleri (2023–2024)

Devlet, işverenlere “yeni işçi al” diyerek bazı yüklerini İşsizlik Fonu’ndan karşılıyor.

2023 ve 2024’te uygulanan “Sigorta Prim Teşviki” ile işverenin ödemesi gereken sigorta primi İşsizlik Fonu’ndan karşılandı.

18-29 yaş arası genç, kadın veya mesleki yeterlilik belgesi olan işçiler için yapılan işe alımlarda bu teşvik daha da artırıldı.

Yani işçiye değil, işverenin SGK maliyetine destek verildi.

2. Kısa Çalışma Ödeneği (Pandemi sonrası devam etti)

Pandemi döneminde başlayan Kısa Çalışma Ödeneği, kriz gerekçesiyle işverenin işçiyi tam çalıştırmaması durumunda ücretin bir kısmını İşsizlik Fonu’ndan karşıladı.

Bu uygulama 2021 sonrası da çeşitli sektör krizlerinde (örneğin deprem sonrası bölgesel uygulamalar) devam etti.

3. İşbaşı Eğitim Programları (İŞKUR - 2023)

İşveren yeni birini işe almak istiyorsa, bu kişiyi önce “işbaşı eğitimi”ne alıyor.

Bu süreçte:

İşçinin maaşı İşsizlik Fonu’ndan ödeniyor.

Sigortası bile devlet tarafından karşılanıyor.

2023’te bu program kapsamında:

200 binden fazla kişi “işbaşı eğitim” adıyla firmalara ücretsiz iş gücü olarak gönderildi.

İşveren maaş ödemediği gibi, vergi ve sigorta da ödemedi.

4. Deprem Bölgesi Teşvikleri (2023 - 2024)

Deprem sonrası Adıyaman, Hatay, Malatya gibi illerde:

İşverenlerin sigorta primleri

Bazı vergi yükümlülükleri

Yeni işe alınanlara verilen destekler

doğrudan İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılandı.

Yine doğrudan işverene kaynak aktarıldı.

5. İstihdamı Koruma Amaçlı Ücret Desteği

Bazı sektörlerde işçi çıkarmamaları şartıyla işverenlere:

“Ücret Desteği” adı altında maaş katkısı verildi.

2022-2023’te tekstil, turizm gibi sektörlerde bu uygulama yapıldı.

Yani işçi maaşını fondan aldı, işveren maaş vermeden işçiyi çalıştırdı.

DİSK-AR’ın Temmuz 2025 verilerine göre:

2002–2024 yılları arasında İşsizlik Fonu'ndan toplam 234 milyar TL harcandı.

Bu harcamanın:

%28,5’i işçilere işsizlik ödeneği olarak verildi.

%69’u işverenlere yönelik teşvik ve destekler için kullanıldı.

Kalanı ise İŞKUR hizmetleri, eğitim programları gibi kalemlere gitti.

2025 yılı için Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile (13 Temmuz 2025 tarihinde) İşsizlik Sigortası Fonu’ndan (İŞFON) kullanılabilecek pay, geçmişteki % 30’dan % 50’ye yükseltildi.

Sonuç:

İşsizlik Sigortası Fonu kağıt üstünde işçi için kurulmuş olsa da, pratikte asıl yararlanan işverenlerdir.

Ve işçiler işsiz kaldıklarında çoğunlukla fonun kapısından bile geçemiyor...

Peki çözüm nedir?

Miroğlu