KIDEM, İHBAR, SENDİKAL TAZMİNAT DAVALARI VE HAK KAYIPLARI

KIDEM, İHBAR, SENDİKAL TAZMİNAT DAVALARI VE HAK KAYIPLARI 

İşçiler işten atıldığında kıdem ihbar ve sendikal tazminat davası açabilirler. Ancak işçiler bu davaları kazandığında bir hak kaybı yaşarlar. 

Nasıl mı? 

Ödenmeyen kıdem ve ihbar tazminatı için işyeri ile davalık olan işçiler, davaların uzun sürmesi nedeniyle davayı kazansa da alacak hesabı o günkü maaşları üzerinden yapıldığından 10 yıllık kıdem tazminat alacağı bugünkü iki maaş değerinde ancak ediyor...

Bu bir hak kaybı mıdır? Evet.

Şimdi diyeceksiniz ki hesaplama en yüksek mevduat faizi oranı ekleniyor. Ne eklenirse eklensin ortaya çıkan  rakam, davanın  en az birkaç yıl sürdüğünü düşünürsek hak kaybını ortadan kaldırmıyor. 

Durum bu iken davayı kazanan avukat kaybedenden güncel ücretlerle vekalet ücretini alıyor. 

Öyleyse işçinin alacakları da, ödeneceği zaman, sektördeki aynı işi yapan işçilerin ücretine göre hesaplanıp verilmesi gerekmez mi? Yok.

İşçi, işe iade davasını kazanır ve işe başlatılmazsa kıdem ihbar tazminatını, haksız yere işten atılmış olduğu için, karar günündeki ücrete göre hesaplama yapılıyor.  

Ama işçi 4 ay boşta geçen süreyi işten atıldığı gündeki ücretine göre alıyor. Sendikal tazminat davasını kazansa da  tazminatı aynı biçimde eski ücretler üzerinde hesaplanıyor.  

Burada da sendikal mücadele engellenmiş olmuyor mu? Oluyor...

İşçi kıdem ve ihbar tazminatı için açtığı davayı kazanırsa hesaplama işten atıldığı günkü ücretine göre yapılır. Haksız yere işten atılan işçinin mağduriyet bu aşamada ikiye üçe katlanmış oluyor.

Şöyle düşünün.

2020 yılında asgari ücret  net 2.324 TL ve brütü  2.943 TL idi. Haydi birlikte hesap yapalım.

2020 yılının Şubat ayında işten atılan asgari ücretli bir işçi 10 yıl çalışmış olsun davası da 2024 Şubat ayında sonuçlanmış (4 yıl) olsun. 

Bu işçi dava sonucunda kıdem ve ihbar tazminatı ne kadar alır?

29.430 TL kıdem tazminatı, 5.886 TL İhbar ve bunun üzerine de 10.000 TL’de faiz ekleyelim. Vergileri hiç katmayalım işin içine. Toplamda 45.316 TL yapar. Avukatın ücretini haydi %10’u düşelim.  Aşağı yukarı işçinin 10 yıllık ihbar ve kıdem tazminatına karşılık cebine 40.000 TL girecek.

Şu an asgari ücretin brütü 20.002 TL. 

Bugünkü koşullarda bu işçi avukat ücretini çıkınca 108.000 TL’ye yakın bir para alması gerekiyor. Aradaki fark 68.000 TL... Dava ne kadar uzarsa işçinin kaybı o kadar artıyor....

Davaların uzaması ve enflasyonun bu kadar artmış olması her alanda olduğu gibi kıdem ihbar tazminatı için dava açan işçilerin hak kaybını artırmış durumdadır. Kazanan parababalarıdır. 

Bu hak kaybı parababalarına işçileri işten atmasının önünü açıyor. 

İşçinin kıdem ihbar tazminatını kazanma olasılığı yüksek olmasına rağmen, 

"Ben sizi işten atıyorum, siz gidin dava edin." demelerininde nedenide budur. 

Ne yapmalı?

Kazanırken dahi hak kaybı varsa örgütsuzlüğümüzü sorgulamamız gerekiyor. 

Örgütlenmekten, sendikallaşmaktan, mücadeleden başka yol yok.

Miroğlu